Meduza vertelt het verhaal van Albert Sakhibgareyev – een Russische contractsoldaat die deserteerde uit de oorlog in Oekraïne
12:22 uur, 25 maart 2022 Bron: Meduza
Vijf weken geleden was de 25-jarige contract soldaat Albert Sakhibgareyev in de Russische regio Belgorod, enkele kilometers van de Oekraïense grens, waar zijn brigade “trainingsoefeningen aan het uitvoeren was.”Sakhibgareyev zegt dat hij en zijn medesoldaten schoten “waar ze maar opdracht toe kregen”, al was het onduidelijk waar ze precies op schoten. Volgens hem begreep hij pas dat hij in een echte oorlog was verwikkeld toen de Oekraïense kant begon terug te schieten; kort daarna deserteerde hij. Meduza bericht over hoe een soldaat uit Bashkortostan besloot dat het genoeg was.
Albert Sakhibgareyev is een 25-jarige soldaat uit Basjkortostan, Rusland. Toen hij jonger was, droomde hij ervan om in het leger te dienen. Nadat hij in 2021 zijn dienstplicht had vervuld (Meduza heeft zijn militaire ID-kaart), tekende hij een contract voor nog eens drie jaar. In het begin dient Sakhibgareyev in zijn thuisrepubliek; daarna werd hij overgeplaatst naar Nizjni Novgorod om te dienen in de 288e artilleriebrigade op militaire basis nr. 30683.
Begin februari 2022 werd zijn brigade naar de regio Belgorod, nabij de Oekraïense grens, gestuurd om enkele oefeningen te houden. “Ze waarschuwden ons niet voor een ‘speciale militaire operatie’; we zouden gewoon wat training gaan doen. Na aankomst zaten we daar maar, wachtend op iets,” vertelde Sakhibgareyev aan Meduza.
Op 23 februari kregen de militairen het bevel om kogelvrije vesten aan te trekken en deze niet meer uit te doen; vervolgens kregen ze automatische wapens. Niet lang daarvoor was een aanzienlijke hoeveelheid artillerie munitie naar de basis gebracht – veel meer dan gewoonlijk nodig was voor training, volgens Sakhibgareyev. “Niemand legde ons ook maar iets uit,” zei Sakhibgareyev. “Ze zeiden alleen dat we de munitie in de voertuigen moesten laden, en dat was het. Ze zeiden dat we van locatie zouden veranderen. Elke dag brachten we munitie van de ene plaats naar de andere. Niemand begreep wat er gebeurde. We dachten dat het een training was.”
Sakhibgareyev is er zeker van dat zijn commandanten van tevoren op de hoogte waren van de “speciale militaire operatie” en zich erop voorbereidden, ook al hielden ze het verborgen voor de soldaten. “Ze vertelden ons alleen dat er een mars naar de andere [Oekraïense] kant zou komen. Niemand vertelde ons waarom. En als ze je een bevel geven, heb je geen andere keuze dan het op te volgen,” zei Sakhibgareyev. Op 24 februari begon de brigade te vuren vanuit artillerievoertuigen “in welke richting ze ook werden bevolen.” Sakhibgareyev beweert dat geen van de soldaten wist op welke doelen ze schoten. De militairen begonnen te vermoeden dat dit meer was dan een oefening toen de tegenpartij begon terug te schieten. Granaten begonnen te landen in een wijk ongeveer twee kilometer van de brigade van Sakhibgareyev. “We beseften dat er iets niet klopte. Er wordt nooit geoefend in de buurt van dorpen waar mensen wonen, maar daar vielen [de granaten]. Het betekende dat Oekraïne in de tegenovergestelde richting schoot om zichzelf te verdedigen.”
Sakhibgareyev had zijn telefoon bij zich, en hij las al snel online dat Rusland was begonnen met de invasie van Oekraïne. “We realiseerden ons dat onze strijdkrachten [Oekraïne] hadden aangevallen. We realiseerden ons dat dit een echte oorlog was. We waren allemaal in shock. We waren hier niet echt op voorbereid.” Waarom zou ik dienen met iemand die zijn eigen mensen zou aanvallen? “Wat er nu gebeurt [de oorlog in Oekraïne] is verkeerd. Ik steun het helemaal niet,” zei Sakhibgareyev. Hij benadrukte dat hij “niet ongehoorzaam kon zijn aan orders.” De brigade van Sakhibgareyev is nooit de Oekraïense grens overgegaan: ze vuurden al hun granaten af vanuit de regio Belgorod in Rusland. Sakhibgareyev beweert dat zijn toegewezen taak bestond uit het bewaken van het artilleriedepot – en dat hij niet direct deelnam aan gevechten.
Volgens Sakhibgareyev werd hij op 2 maart, toen de oorlog al meer dan een week aan de gang was, aangevallen door hoofdluitenant Vladislav Tikhonov. Volgens Sakhibgareyev had hij eerder die dag aan een van zijn commandanten toestemming gevraagd om naar de winkel te gaan, en de commandant had ja gezegd. Toen Sakhibgareyev terugkwam, viel een andere commandant, Tikhonov, hem aan, sloeg hem in elkaar en brak zijn arm.
“Misschien was hij beledigd dat ik het hem niet gevraagd had. Andere mensen zagen het gebeuren. Ze sleepten hem weg, en ik stond gewoon op en ging weg,” zei Saakhgarejev. Daarvoor, vertelde hij Meduza, hadden hij en Tikhonov geen conflicten gehad.
Na het incident met Tikhonov besloot Sakhibgareyev zijn basis te verlaten, en dat deed hij ook; niemand hield hem tegen. Daarna liftte hij mee en vertrok van Belgorod naar Moskou. “Waarom zou ik dienen met iemand die zijn eigen mensen zou aanvallen?” zei hij. “Hoe zou ik met hem de strijd in kunnen gaan? Als hij een automatisch wapen heeft, schiet hij zijn eigen soldaat in de rug.”
Er ging een dag voorbij voordat ze naar hem gingen zoeken. De moeder van Sakhibgareyev, Galina, vertelde Meduza dat de basis haar belde om haar te vertellen dat haar zoon sigaretten was gaan kopen en nooit was teruggekeerd. Ze vroegen haar haar zoon te bellen en hem te vragen zich op de basis te melden. Ze belde hem onmiddellijk. “Hij zei me dat alles in orde was. Ik zei hem dat ik hem terug zou bellen als ik klaar was met werken. Die avond, toen ik wegging van mijn werk, was zijn telefoonnummer niet meer beschikbaar,” zei ze. De volgende ochtend belde Galina zelf naar de basis. Ze herinnert zich dat het gesprek als volgt verliep: “Nou, heeft hij zich gemeld op de basis?” vroeg ze. “Nee, hij is nooit gekomen.” “Hoe is hij vertrokken, wat was de reden? Had hij zijn spullen bij zich? Nee?” Ze konden niet antwoorden. “Bent u op zoek naar hem? Waarom heb je niet gezocht?” “Hij hangt waarschijnlijk gewoon wat rond met wat lokale alcoholisten. Hij komt wel terug – we mogen ons vrij bewegen!” “Ik heb geen alcoholist opgevoed!” Na het telefoontje kwam Galina in contact met het Comité van Moeders van Soldaten, dat haar hielp contact te krijgen met de militaire basis in Nizjni Novgorod. “Ze zeiden: ‘Wat, is hij echt verloren? We wisten het niet eens!” zei Galina.
Op 8 maart bereikte Sakhibgareyev eindelijk Oefa, de hoofdstad van Basjkortostan. Sindsdien verschuilt hij zich in een huurappartement. Pas op 20 maart besloot hij eindelijk naar het ziekenhuis te gaan om de verwondingen die Tikhonov hem had toegebracht te laten behandelen. Er werd een gesloten breuk in zijn hand vastgesteld, die in het gips werd gezet (Meduza heeft zijn medisch dossier verkregen).
Meduza heeft ook het ontslagrapport van Sakhibgareyev onderzocht. Daarin legt hij uit dat hij “gedwongen was de militaire eenheid te verlaten omdat hij zich zorgen maakte over zijn leven en gezondheid en niet wilde blijven deelnemen aan gevechten op Oekraïens grondgebied omdat dit tegen zijn overtuigingen ingaat”
“Op 24 februari 2022 hebben militairen van de militaire basis nr. 30683, waaronder ikzelf, rechtstreeks deelgenomen aan de speciale militaire operatie op Oekraïens grondgebied. Daarvoor waren we op geen enkele manier op de hoogte gebracht van het begin van de speciale operatie of de doelen ervan… Ik ben van mening dat verdere dienst onder de gegeven omstandigheden, waarin ik werd ontgroend, fysiek geweld tegen mij werd gebruikt en ik verplicht werd deel te nemen aan speciale militaire operaties die in strijd waren met mijn overtuigingen, onmogelijk is.”
Sakhibgareyev en zijn advocaat, Almaz Nabiyev, zijn ook van plan om aangifte te doen tegen hoofdluitenant Vladislav Tikhonov, die Sakhibgareyevs arm brak. Nabiyev is van mening dat de arrestatie van Saksjgarejev onvermijdelijk is, zelfs als hij erin slaagt te bewijzen dat er sprake was van ontgroening binnen de brigade. “Op basis van mijn ervaring, als we een verzoek indienen bij het militaire openbaar ministerie, zullen zij een strafzaak tegen [Sakhibgareyev] beginnen. Hij zal hoogstwaarschijnlijk worden gearresteerd en naar een detentiecentrum worden gestuurd.”
Volgens artikel 337 van het Russische wetboek van strafrecht staat op “het onbevoegd verlaten van een militaire eenheid voor een korte periode” een gevangenisstraf van maximaal zes maanden; als een soldaat in minder dan een maand terugkeert, staat daar een gevangenisstraf van maximaal drie jaar op. Als een soldaat langer dan een maand weg is, kan hij tot vijf jaar gevangenisstraf krijgen. En voor desertie (artikel 338 van het wetboek van strafrecht), dat wordt gedefinieerd als “het zonder toestemming verlaten van een eenheid of plaats van dienst met de bedoeling zich aan de militaire dienst te onttrekken”, kan hij tot zeven jaar gevangenisstraf krijgen.
De militaire eenheid waar Sakhibgareyev diende, heeft zijn moeder reeds opgebeld en haar meegedeeld dat Sakhibgareyev zich moet melden in Nizjni Novgorod, waar hij officieel zal worden ontslagen. Sakhibgareyev zelf is niet van plan naar zijn eenheid terug te keren; hij wil niet langer in het Russische leger dienen, en hij is van plan zijn contract op te zeggen. “Mijn zoon vertelt me de dingen waar hij en de andere soldaten daar over spraken: ‘Wie weet wie mijn kogel zal raken als we ten strijde trekken! Het is niet alleen een oorlog met Oekraïne, mam, het is ook een oorlog tussen henzelf, mam, ze vechten,'” zei Galina. “Zelfs als hij zijn contract niet verbreekt, zal ik het voor hem verbreken! Ik wil niet dat hij in een kist thuiskomt.”
Meduza heeft contact opgenomen met luitenant Dmitri Gluchov, de directe chef van Sachgarejev – maar na het horen van onze vraag heeft Gluchov de telefoon opgehangen. Meduza heeft ook een officieel verzoek naar het Russische Ministerie van Defensie gestuurd, maar op het moment van publicatie had nog niemand van het ministerie gereageerd. Ook de militaire eenheid waar Sakhibgareyev diende heeft geen van Meduza’s vragen beantwoord.
Meduza belde ook het contactnummer dat eerder in wervingsadvertenties voor de eenheid was vermeld. De persoon die opnam zei: “Een correspondent voor Meduza? Schaamt u zich niet om te bellen? Tot ziens,” en hing op.
Tekst uitgedeeld door volxkeuken Domela tijdens kabaalprotest.