Zaterdag 5 april 2025 demonstreerden in Leeuwarden zo’n 150 mensen tegen de NAVO, de “herbewapening” en de oefening Ramstein Flag. De strijdbare tocht voerde door de binnenstad en vervolgens naar de militaire vliegbasis waar de oefening plaatsvond. Het was druk in de stad en opvallend veel mensen betuigden hun instemming. We deelden honderden flyers uit. Iemand die zich spontaan aansloot bij het protest zei dat ze wel kon huilen, zo mooi vond ze dit tegengeluid. “We wonen er vlakbij, het is zo vreselijk!” De politie hield zich meest op afstand, maar was wel in grote getale in de stad aanwezig, en zeker bij de vliegbasis, met onder andere een waterkanon. Een tweetal agenten vond het nodig om de enige aanwezige zwarte activist om zijn paspoort te vragen. Dat had niets met diens huidskleur te maken, verzekerden ze ons, maar was omdat hij een mondkapje droeg en foto’s maakte. Dat deden veel witte deelnemers ook, zonder zich te hoeven identificeren. De actie begon en eindigde met een aantal speeches. Hier die van Yentl van ROOD Leeuwarden en de coalitie Geen ruimte voor Defensie.

“Hier staan we dan tegenover vliegbasis Leeuwarden. Namens Geen ruimte voor Defensie wil ik jullie graag wat vertellen over de situatie in Leeuwarden. Wat betekent het voor ons, die vliegbasis zo vlak bij onze stad?

Die vliegbasis betekent voor ons een schandalige verkwisting. Leeuwarden is een van de armste gemeenten in Nederland. Hier gaat de rijksoverheid bijna een miljard investeren. Maar dat geld gaat niet naar huisvesting, dat geld gaat niet naar zorg, dat geld gaat niet naar werkgelegenheid in Leeuwarden. Dat geld gaat naar een hypermodern trainingscentrum hier op de basis. Een miljard uitgegeven, niks voor de vele Liwwaders in armoede.

Die vliegbasis betekent voor ons overlast en vervuiling . Zoals jullie gemerkt hebben, ligt de vliegbasis op loopafstand van het centrum. Dat betekent dat heel veel mensen dichtbij wonen. In de stad en in de dorpen. Vergunningen zijn niet op orde of worden met rekentrucjes rechtgepraat.

Ook wordt in Ramstein Flag zo’n beetje de hele “jaarruimte” aan herrieoverlast verbruikt. Om dit uit te leggen: stel je hebt een drummende buurman. Jullie spreken af dat hij dagelijks een uurtje mag oefenen. Vervolgens gaat hij twee weken non-stop tekeer. Als je klaagt, zegt hij: “Ik zit nog niet aan mijn 365 uur hoor”.

Maar het is niet alleen herrie, het is ook uitstoot van stikstof, CO2 en wie weet wat nog meer voor ellende. Informatie over wat die straaljagers uitspuwen krijg je niet, maar je mag wel letterlijk onder hun rook wonen. En niet alleen de lucht wordt vervuild, ook de bodem en het water. In een vaart buiten de basis waar ook kinderen in zwemmen, was de concentraties van het kankerverwekkende PFOS tot duizenden keer hoger dan veilig wordt geacht.

Die vliegbasis betekent voor ons gevaar. Persoonlijk geloof ik niet zo in alle bangmakerij over Russen die elk moment op de stoep kunnen staan, maar stel dat iemand Nederland wil aanvallen. Dan is het toch levensgevaarlijk, zo’n enorm militair doelwit in een buitenwijk? Of zijn we hier een soort van menselijk schild?

Veel concreter dan het gevaar van oorlog zijn de gevaren van het opereren van die vliegbasis zelf. Zo bleek twee jaar geleden dat F35-piloten hier dronken rondlopen. Dat kwam naar buiten doordat twee van hen zwaargewond afgevoerd moesten worden na een geintje met een heftruck. Maar wacht even: dronken op de basis? Wat?? Zou je als bouwvakker eens moeten proberen, dronken op je werkplaats rondlopen. Je wordt meteen ontslagen. Terwijl de vliegbasis tjokvol wapens en andere levensgevaarlijke rommel ligt. Ik denk ook niet dat de andere piloten met hun zatte hasses met de bus naar huis zijn gegaan.

En dan heb je nog het gevaar van echt grote ongelukken. Die zijn niet denkbeeldig. Acht jaar geleden stortte een straaljager neer en eindigde in een vijver in een dorp in de buurt. Het scheelde weinig of er was een echte ramp gebeurt.

Maar bovenal: die vliegbasis betekent voor ons moordenaars en medeplichtigen in ons midden.

De ellende die ik net opsomde, is echt. De oorlogspropagandisten bagatelliseren het of beweren dat het noodzakelijk is, zogenaamd voor onze verdediging. Het laatste is een leugen en het eerste een trucje. Hier doen we niet aan mee.

Deze basis wordt namelijk niet gebruikt voor onze verdediging, maar om uit naam van “mensenrechten en democratie” bommen te gooien op het mondiale zuiden. Zij zijn degenen die de échte ellende van deze basis het hardst voelen.

Vaak weten we niet precies wat de precieze betrokkenheid is. Wat is er vanaf hier bijgedragen aan de twintigjarige oorlog in Afghanistan die precies niks heeft opgeleverd dan een ongelooflijke hoeveelheid lijden? Wat is er vanaf hier bijgedragen aan de Coalition of the Willing waarmee de immense moordpartij in Irak gestart werd en die leidde tot meer dan een miljoen doden? Wat is er vanaf hier bijgedragen aan de totale vernietiging van Libië door de NAVO-bombardementen?

Soms, na jarenlang speuren in de doofpotten van Defensie, komen we erachter. We weten dat vanaf deze vliegbasis het squadron vertrok dat in 2015 een woonwijk in Hawija vernietigde, één bombardement door twee F16’s, 25 gebouwen totaal vernietigd, 223 gebouwen beschadigd.

Tenminste zeventig burgerdoden, maar waarschijnlijk veel meer. Er waren immers veel mensen naar die wijk gevlucht, wie daar die nacht was, is niet zeker.

Eén missie, zeventig burgerdoden. Er is verzwegen, er is gelogen, er is van alles geprobeerd om het in de doofpot te houden. Maar dat is niet gelukt.

Eén missie, zeventig burgerdoden. Collateral damage. Zo leren ze hier die mensen af te schrijven en de schuld af te schuiven. Wonen er mensen naast het doelwit? Niet moeilijk doen, gooi die bom.

Eén missie, zeventig burgerdoden. En de mensen die het gedaan hebben, de mensen die hen de directe opdracht gaven, de mensen die zorgden dat ze dat konden doen, die werken dus hier.

Die mensen, die moordenaars en medeplichtigen, die staan naast ons in de rij in de supermarkt. Die zitten naast ons in de bios, op het terras, die komen we tegen. Mensen die hebben geleerd zich niks aan te trekken van de consequenties van hun handelen. Die weten dat ze zich niet hoeven te verantwoorden over hun moordpartijen in het mondiale zuiden. Mensen die afgeleerd is om zich immoreel te gedragen tegen de bruine en zwarte mensen, die voor hen geen mensen meer zijn, maar doelwit of collateral damage. Dat betekent de vliegbasis voor ons: een schandvlek van immoreel gedrag.

Daarom protesteren we niet alleen tegen de uitbreiding van de vliegbasis, maar ook tegen het bestaan van die dehumaniserende walgelijkheid. Maar laten we niet alleen protesteren tegen dehumanisering, laten we er ons actief tegen verzetten. Laten we ons er tegen verzetten door mensen als medemens te zien. Laten we stil staan bij de doden van Hawija, laten we hen gedenken in een minuut stilte.”

De coalitie ‘Geen ruimte voor defensie’ bestaat uit: Socialisten Noord, Rood Leeuwarden, Extinction Rebellion Fryslân, Vliegop! en Friesland for Palestine.

Dit artikel is namens Vliegop! op 28 maart 2025 geplaatst op www.doorbraak.eu

Tijdens de grote NAVO-oefening Ramstein Flag organiseert een coalitie van vredes- en anti-militaristische organisaties op 5 april een protestmars in Leeuwarden voor vrede, menselijkheid en rechtvaardigheid. Dat is hard nodig, want de steeds luidere oorlogspropaganda is niet te harden en bovenal een gevaar voor de wereld.

Een delegatie militairen van vliegbasis Leeuwarden trok de afgelopen weken in hun groene overalls langs omliggende wijken en dorpen. Hun boodschap: slik al het (nachtelijke) kabaal en de vervuiling van NAVO-oefening Ramstein Flag (van 31 maart tot 11 april), want wij moeten u en de BV Nederland beschermen tegen de Russen. Als ’teamNL’ heeft de krijgsmacht maar één doel, aldus deze militaire praatjesmakers, en dat is “winnen”.

Nu gaat de vergelijking met (top)sport wel vaker mank, maar dit is zeker het geval als het gaat om oorlog. Oorlog is geen wedstrijd. Oorlog kent geen “winnaars”, er zijn alleen maar verliezers: doden, gewonden, vernietigde steden en dorpen, en verwoeste en vervuilde ecosystemen. Bovendien eindigt een oorlog niet als de gevechten zijn gestaakt. De littekens, trauma’s en materiële en ecologische ravage blijven nog generaties lang bestaan, en woekerende wraakgevoelens leiden al snel tot nieuwe gewelddadige conflicten. We moeten dus alles op alles zetten om oorlogen niet te “winnen”, maar om ze te voorkómen. Of om ze via diplomatie te beëindigen.

Miljardeninvesteringen

In plaats daarvan worden we momenteel juist op talloze manieren klaargestoomd voor oorlog. De honderden miljarden euro’s voor meer wapentuig vliegen je om de oren. Steeds meer politici roeptoeteren dat ‘onze’ economie moet worden omgevormd tot een “oorlogseconomie” en dat de militaire dienstplicht weer moet worden ingevoerd. Natuurgebieden staan op de radar om als schietterreinen te worden platgewalst en militaire oefeningen zoals Ramstein Flag worden steeds grootschaliger. En dan klinken er her en der ook nog stemmen voor een ‘eigen’ Europese nucleaire bom. We lijken wel overmand door massahysterie en oorlogszucht.

Wie vraagt hoe reëel de kans is dat Russische tanks hier straks daadwerkelijk door de straten rollen, krijgt van deze propagandistische paniekzaaiers slechts ontwijkende antwoorden. Zij weten immers dondersgoed dat dit niet gaat gebeuren, omdat de Europese NAVO-landen nu al beschikken over veel meer en vooral geavanceerder wapentuig. Nu al geven de Europese NAVO-landen veel meer geld uit aan ‘defensie’ dan Rusland, dat een economie heeft ter grootte van de Benelux, zelfs nu dat land een wrede oorlog voert.

Samen met de VS hebben de Europese en andere NAVO-landen kortom een overweldigende militaire macht. Toch heeft deze militaire “afschrikking” de bloedige Russische inval in Oekraïne niet weten te voorkomen. De vraag is daarom: wat voor goeds brengt het ons als we nog meer oorlogstuig aanschaffen? De NAVO en onze krijgsmacht zeggen op te komen voor “vrede en veiligheid” en pal te staan voor de internationale rechtsorde. Maar voor wie geldt die vrede en veiligheid? Heeft de NAVO als zelfverklaarde “politieagent van de wereld” (al) een einde weten te maken aan de oorlog in Oekraïne, of aan de genocide in Palestina, het geweld in Soedan, Congo of Koerdistan?

Miljardeninvesteringen in wapentuig en oefeningen zoals Ramstein Flag leiden dan ook niet tot vrede en veiligheid, maar slechts tot een wereldwijde escalatie van bewapening en militarisering, met grote gevolgen voor mens en milieu en grote risico’s op nog meer conflicten, onrecht en onderdrukking. De harde les die de geschiedenis ons leert, is dat het voorbereiden of ‘oefenen’ voor oorlog slechts leidt tot echte oorlog. Wapens worden nooit alleen maar gebruikt als afschrikking. Er is altijd wel een (twijfelachtige) reden om deze in te zetten of te verkopen aan foute of zelfs genocidale regimes. De gevolgen zien we iedere dag in het nieuws.

‘Westerse waarden’

De valse schreeuw om “herbewapening” gaat bovenal voorbij aan het feit dat niet alleen de dictators en autocraten van deze wereld verantwoordelijk zijn voor oorlogsgeweld, dood en destructie. De NAVO en de “westerse wereld”, de zelfverklaarde ‘good guys’ die zeggen op te komen voor vrijheid en democratie, zijn beslist niet minder oorlogszuchtig. Denk aan de oorlogen in Korea en Vietnam, de invasie – met Nederlandse steun – van Irak in 2003 en de NAVO-aanval op Libië in 2011. De lijst is bijkans eindeloos, het aantal slachtoffers eveneens.

Het zijn deze zelfde “verdedigers van westerse waarden” – die prat gaan op hun morele superioriteit – die er bovendien niet voor terugdeinzen om Israël van wapens te (blijven) voorzien. Ook Nederland blijft, in weerwil van een rechtelijke uitspraak, onderdelen aan Israël leveren voor de F-35-gevechtsvliegtuigen waarmee ziekenhuizen, scholen, woonblokken en tienduizenden inwoners van Gaza tot moes worden gebombardeerd. Nederland is daarmee medeplichtig aan de Israëlische genocide op de Palestijnen. De hypocrisie waarmee westerse landen wegkijken en – uit economisch gewin – meewerken aan deze genocide is om je rot te schamen. Het is dan ook geen wonder dat ‘wij’ met onze ‘hoogstaande westerse waarden’ en ‘superieure morele kompas’ vanuit de rest van de wereld slechts kunnen rekenen op hoongelach.

‘Bloedband’

Hoe dramatisch het ook bij de Nederlandse krijgsmacht en bij onze politieke leiders is gesteld met dat morele kompas, bleek eerder dit jaar uit het rapport over het Nederlandse bombardement in 2015 op een wapenfabriek van de terreurbeweging Islamitische Staat in de stad Hawija in Noord-Irak. Door onzorgvuldig handelen in de voorbereiding werden door Nederlandse bommen hele woonwijken in Hawija in de as gelegd. Meer dan honderd inwoners werden daarbij gedood en er vielen honderden gewonden door dit bombardement, dat werd uitgevoerd door het F-16-detachement 322 dat was gestationeerd op de vliegbasis in Leeuwarden.

Uit het rapport over dit bombardement blijkt dat betrokken militairen de humanitaire catastrofe in Hawija onder de pet probeerden te houden. Ook de Nederlandse regering weigerde jarenlang te erkennen dat er in Hawija iets vreselijk was misgegaan. Nog altijd zijn de verantwoordelijken voor dit bloedbad niet ter verantwoording geroepen. Het is zeer waarschijnlijk dat de betrokken militairen nog altijd werkzaam zijn op de Leeuwarder vliegbasis. Het kan dus zomaar zijn dat inwoners van Leeuwarden of de nabijgelegen dorpen met een massamoordenaar in de rij staan in de supermarkt. Ongewild zal Leeuwarden voor altijd een ‘bloedband’ blijven houden met Hawija en de Leeuwarder vliegbasis blijft voor altijd de immorele schandvlek van Friesland.

Hawija is helaas geen incident. De rampzalig verlopen militaire missie in bijvoorbeeld het Bosnische Srebrenica in 1995 (waar Nederlandse militairen niets deden tegen de genocide op meer dan achtduizend moslimjongens en -mannen), en de mislukte missies in Afghanistan (waar Nederlandse militairen mogelijk honderden burgers doodden en in 2007 abusievelijk een wooncomplex bombardeerden) en Mali (2014-2019) maken duidelijk dat het morele kompas van de krijgsmacht behoorlijk troebel is.

Koloniale grootmachten

De vertwijfeling waarmee in Nederland en andere Europese NAVO-landen de afgelopen weken werd gekeken naar de machtige bondgenoot aan de andere kant van de oceaan, is dan ook even belachelijk als ongeloofwaardig. De vraag of de Amerikaanse president Trump, met zijn grove dreigementen en zijn ‘alles-is-voor-Donald’-machtspolitiek, geen verraad pleegt aan de kernwaarden van de NAVO als hoeder van de ‘vrije’ wereld en de internationale rechtsorde, is volkomen misplaatst.

Wie de oogkleppen afzet voor de misleidende ‘vrede en veiligheid’-retoriek ziet immers dat Trump juist in alle openheid toont waar de NAVO werkelijk voor staat: het behouden van de westerse (koloniale) rijkdom en macht en het veiligstellen van fossiele brandstoffen, zeldzame aardmetalen en andere grondstoffen, zodat westerse mogendheden hun economische positie in de wereld kunnen behouden.

Het is niet voor niets dat de NAVO werd opgericht door (voormalige) koloniale grootmachten en hun vazallen. Er loopt dan ook een rechte lijn van de koloniale genocide op de inheemse bevolking in de VS naar Trumps dreigementen om Canada en Groenland desnoods met geweld in te lijven. Evenzo loopt er een rechte lijn van de Nederlandse koloniale misdaden sinds de ‘Gouden Eeuw’ naar de ‘beschermingsmissie’ van het marinefregat Zr. Ms. Tromp in 2024 in de Rode Zee, waar westerse schepen werden aangevallen door met de Palestijnen sympathiserende Houthi’s. Toenmalig premier Mark Rutte deed er niet geheimzinnig over: de inzet van het Nederlandse leger diende niet de internationale rechtsorde, maar het verdedigen van Nederlandse economische en commerciële belangen.

Extreem-rechts

Er zit nog een andere tegenstrijdigheid in de Europese politiek van “herbewapening”. Politici die nu waarschuwen voor de opkomst van autocraten zoals Trump en Viktor Orbán in Hongarije en voor de gevaren van extreem-rechts in Europa hebben kennelijk niet in gaten dat in veel landen extreem-rechts (of hun rechts-extremistische ideologie) zich (al lang) in het centrum van de macht bevindt. Zij zien kennelijk niet het gevaar dat de massaproductie van wapens die ze vandaag toejuichen om de ‘westerse waarden’ te beschermen, morgen kan worden gebruikt voor de politieke agenda van rechts-extremisten en fascisten zoals Geert Wilders, Orbán, Giorgia Meloni in Italië en in Duitsland de AfD, die zich trouwens beroepen op diezelfde westerse ‘superioriteit’.

Ook zien zij blijkbaar niet dat de (extra) honderden miljarden die nu worden verspild aan oorlogstuig niet kunnen worden besteed aan zorg, onderwijs, betaalbare woningen, bestaanszekerheid, ontwikkelingshulp en diplomatie, zodat de voedingsbodem voor de onvrede en vreemdelingenhaat die nu door Europa waart alleen maar groter wordt. Waar oorlogszucht groeit, rijst nationalisme en racisme de pan uit. Een omgekeerd: waar nationalisme en racisme opkomen, groeit de oorlogszucht.

Klimaatcatastrofe

Maar er zit nog een diepere contradictie in de hysterische roep om “herbewapening”. De Denker der Nederlanden, David Van Reybrouck, zei het onlangs zo: “Of de Russen komen moet nog blijken, maar die hittegolven komen er zéker”. Oftewel: het zijn niet de Russen die de grootste bedreiging vormen voor vrede en veiligheid, maar de klimaatcatastrofe die de wereld steeds harder teistert. Maar in plaats van alle financiële remmen los te gooien en miljardeninvesteringen te doen in de klimaat‘strijd’ voor een leefbare planeet, worden die miljarden nu gestoken in milieuvervuilende moordmachines die worden gefabriceerd door een louche, immorele industrie.

Het wrange is dat al dat (extra) oorlogstuig onze verslaving aan fossiele brandstoffen alleen maar versterkt. Krijgsmachten wereldwijd zijn nu al verantwoordelijk voor zo’n zes procent van alle uitstoot van broeikasgassen en dat wordt straks nog veel meer. De Amerikaanse krijgsmacht alleen al stoot per jaar meer CO₂ uit dan honderd landen bij elkaar. Verdere investeringen in militarisering vormen dan ook een groot gevaar voor de mondiale veiligheid, en überhaupt voor ons voortbestaan. Wie zegt op te komen voor vrede en veiligheid, zou daarom juist moeten pleiten voor minder wapens in de wereld.

Kennelijk willen we de harde waarheid maar niet onder ogen zien: de NAVO is er nooit geweest voor vrede, veiligheid en het beschermen van de internationale rechtsorde. De samenwerkende legers van de NAVO zijn vooral een gewelddadig instrument om de westerse (koloniale) hegemonie in de wereld te handhaven, ten koste van miljoenen doden en ecologische destructie. Nog meer miljarden uitgeven aan wapens betekent dat de klimaatcrisis, het grootste gevaar voor mondiale vrede en veiligheid, nog heviger zal toeslaan. Uiteindelijk levert de wapenwedloop dan ook alleen profijt op voor oorlogshitsers en de wapenindustrie. Maar ook deze ‘winnaars’ zullen in al het klimaatgeweld uiteindelijk verliezers zijn. Daarom proberen wij op 5 april in Leeuwarden tijdens Ramstein Flag verzet te organiseren tegen de vele bedreigingen van de grootste concentratie van militaire macht die de wereld ooit heeft gezien.

Dirk, namens Vliegop!

De realiteit van oorlog valt niet meer te ontkennen. Binnen Vliegop! denken we na over manieren waarop we het verzet tegen oorlog effectiever kunnen voeren. Onderstaande tekst is geschreven in november 2023 door Sloveense kameraden geschreven. De originele tekst is hier te vinden.

We hebben de tekst vertaald, maar we zouden hem moeten overzetten naar de Nederlandse context. Waarom laten we de CEO van Thales Nederland Gerben Edelijn met rust? Deze man,  raadslid bij de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie (AWTI), een “onafhankelijk” adviesorgaan van de regering en het parlement uit openlijk zijn verwachtingen van de staatssecretaris “Edelijn wil dat de bewindsman “ons mooie product” aan de man brengt in het buitenland.”

Wie zijn de andere oorlogsprofiteurs hier en hoe gaan we ze stoppen?

[wordt vervolgd]

De oorlogen worden op dit moment in vele delen van de wereld uitgevochten. Syrië, Zuid-Soedan, Ethiopië, Myanmar om er maar een paar te noemen, en natuurlijk Oekraïne en Palestina/Israël. Bijna elke paar maanden worden er nieuwe namen aan de dodelijke lijst toegevoegd. Ondanks alle pogingen om de oorlog te normaliseren is geen van deze oorlogen een natuurlijke catastrofe die zomaar gebeurt en waar we geen controle over hebben. Oorlog breekt nooit zomaar uit, het is eerder zo dat degenen die er baat bij hebben vaak veel moeite moeten doen om de omstandigheden te creëren waarin het mogelijk wordt. Veel van het werk om die omstandigheden te creëren vindt ver weg van het slagveld plaats, in machtscentra, waaronder de structuren van de Europese Unie en de NAVO. We worden hiertoe gedwongen door ons lidmaatschap van deze belangengroepen en zijn daarom verplicht om aan onszelf toe te geven dat de oorlog ook onze zaak is.

Militairen van de Sloveense strijdkrachten worden momenteel ingezet voor militaire missies in verschillende delen van de wereld, voornamelijk in wat de strategisch belangrijke zogenaamde westelijke Balkan of het voormalige Joegoslavië wordt genoemd. In het verleden maakten ze deel uit van de bezettingstroepen in Irak en Afghanistan. Ze waren in een quasi waarnemersrol in Libanon, Syrië, in een vage rol in Mali en waarschijnlijk elders. Tegenwoordig zijn ze volgens officiële bronnen aanwezig in Kosovo, Bosnië en Herzegovina, Servië en Noord-Macedonië. De aanwezigheid varieert van observatie tot inlichtingen, maar impliceert in ieder geval in Kosovo ook de mogelijkheid van directe deelname aan gewapende conflicten. Bovendien is het Sloveense leger, als onderdeel van zijn NAVO-lidmaatschap, ingezet op het grondgebied van Slowakije en Letland als onderdeel van de “oostelijke flank van de NAVO”. Het heeft wapens geleverd aan de Iraakse en Afghaanse autoriteiten in dienst van de bezettingsmacht, en onlangs nog aan Oekraïne met een royale zending zware wapens. Slovenië is in oorlog.

Investeren in het leger, d.w.z. wapens kopen, staat regelmatig op de agenda van elke Sloveense regering, ongeacht de politieke partijen die aan de macht zijn. Terwijl de vorige regering onder leiding van Janez Janša 780 miljoen euro uittrok voor de periode van 2021 tot 2026, heeft de huidige regering onder leiding van Robert Golob dit zelfs overtroffen door nieuwe investeringen goed te keuren voor een bedrag van meer dan 1 miljard euro voor de periode tot 2026. De gemeenplaatsen over het garanderen van veiligheid verbergen het feit dat het in werkelijkheid vooral een bedrijf is. Hoewel ze ons met verschillende propagandatechnieken proberen te overtuigen van de noodzaak van het leger, ligt het doel ervan vooral in het bedienen van de oorlogsindustrie, in necro-kapitaal, dat wil zeggen, zoals het kapitalisme betaamt, in het draaien en oppotten van geld door de elites, in dit geval letterlijk over lijken.

Slovenië heeft ook een aantal enthousiaste opportunisten op dit gebied. Dit voorjaar reageerden meer dan 40 Sloveense bedrijven op een aanbesteding van het Ministerie van Defensie (MORS), waarin ze aangaven dat ze bereid waren deel te nemen aan de productie van munitie. Informatie over welke bedrijven dit zijn en of er daarna ook daadwerkelijk deals zijn gesloten, is tot nu toe achtergehouden voor het publiek. De wapenhandel is volgens het MORS zelf een domein van geheimzinnigheid, waarbij materiaal vaak als ‘intern’ wordt gemarkeerd, vooral wanneer overheidsgeld in de zakken van particuliere oorlogsprofiteurs verdwijnt.

Volgens de informatie die publiekelijk beschikbaar is, is één van hen Arex defence, wiens CEO Tim Castagne trots opschept dat 2022, het jaar van de oorlog in Oekraïne, voor zijn bedrijf “het beste jaar in [onze] geschiedenis1” was. Ook voor andere lokale fabrikanten en wapenhandelaars gaan de zaken blijkbaar goed, zoals blijkt uit een van de weinige persberichten van MORS2 dat af en toe een blik achter de schermen werpt. In 2022 wordt onder de rubriek “Export en overdracht van militaire wapens en uitrusting” een bedrag van meer dan 36,5 miljoen euro genoteerd, wat meer dan het dubbele is van het cijfer voor 2020, toen het iets meer dan 17 miljoen euro bedroeg. In 2022 exporteerden Sloveense bedrijven ook wapens of onderdelen voor de productie ervan naar Israël. De oorlog is hier, en de oorlogsprofiteurs ook.

Ondanks de eigen inspanningen van de publieke opinie en de steun van de autoriteiten voor militarisme, heeft het Sloveense leger nog steeds te maken met twijfels over de rechtvaardiging van zijn bestaan. Mensen die dagelijks werken om de materiële voorwaarden voor hun overleving veilig te stellen, zien niet hoe de verwoestingen van de oorlog, waarvan het leger de eerste voorbode is, hen ten goede komen. Dit is ook de reden waarom oorlog en militaire propaganda steeds agressiever worden: militaire beurzen, wervingsacties op middelbare scholen en hogescholen, promotiecampagnes en niet in de laatste plaats de inzet van het leger aan de grens sinds 2015 moeten ook worden begrepen in de context van de normalisering van de militaire aanwezigheid in het dagelijks leven van een samenleving. Het is dan ook geen verrassing dat er onlangs veel werd gesproken over de openbare aanbesteding voor een militaire realityshow. Dit is een illustratief onderdeel van een brede pr-campagne om met publiek geld de aantrekkingskracht van oorlog op jongeren te vergroten. Grote billboards, videospots, apps, de bezetting van openbare ruimtes zijn slechts bijzondere uitingen van de normalisering van het idee van een militaristische samenleving die steeds agressiever alle levenssferen binnendringt. Oorlog is er ook en we worden er voortdurend op voorbereid.

Oorlog is daarom een dagelijkse realiteit voor miljoenen mensen over de hele wereld, en Slovenië is er volledig bij betrokken met al zijn macht in termen van politiek, militair en met wapens. De rol van Slovenië mag dan klein zijn in absolute termen, hij bestaat en beïnvloedt andere aspecten van de samenleving. Elke investering in oorlog betekent dat er geen geld gaat naar onderwijs of sociale overdrachten, elke missie in het buitenland betekent extra geld dat niet beschikbaar is voor het volksgezondheidsbudget, praktisch elke “humanitaire missie” betekent alleen de handhaving van een bepaald belangengebied, elke politieke steun voor genocide betekent de normalisering van een wereld waarin genocide legitiem is, en elke criminalisering van het organiseren tegen oorlog betekent een stap verder in de richting van een autoritaire samenleving.

De terreur van de bezettingsstrijdkrachten van de Israëlische staat tegen het volk van Palestina heeft de oorlog, in al zijn gruwelijke dimensies, weer in het nieuws gebracht na slechts een paar weken van relatieve rust. Na getuige te zijn geweest van de ‘overplaatsing’ van de Armeense bevolking van het ene staatsgebied naar het andere (waarvan momenteel niets in de krantenkoppen te lezen is), zijn we geschokt door een nieuwe en nog bloediger episode in de decennialange koloniale opmars van de Israëlische staat, die alle kenmerken heeft van een genocide tegen het Palestijnse volk. Maar de massamoord die plaatsvindt aan de andere oever van onze eigen Middellandse Zee is niet alleen een zaak van degenen die erin omkomen of van degenen die op de knoppen drukken of aan de trekkers trekken: niet alleen de Verenigde Staten zijn erbij betrokken, maar ook de Europese Unie en Slovenië, onder leiding van premier Robert Golob en minister van Buitenlandse Zaken Tanja Fajon. De oorlog, bezetting, etnische zuivering en genocide in Palestina zijn daarom ook onze zaak – we moeten stelling nemen en laten zien welke structuren in onze lokale omgeving de voorwaarden scheppen voor oorlog over de hele wereld.

Overal in de zogenaamde westerse wereld zijn er protesten, veroordelingen, openbare interventies die eisen dat de respectieve autoriteiten stoppen met het steunen van het koloniale project in Palestina en dat er een staakt-het-vuren komt. Maar protesten voor een einde aan de aanvallen, voor vrede en gerechtigheid voor iedereen die in Palestina/Israël leeft, worden op veel plaatsen verboden, de media en sociale netwerken gecensureerd. Er zijn talloze voorbeelden van mensen die hun baan kwijtraakten alleen maar omdat ze zoiets universeels als steun voor een staakt-het-vuren of rouw om alle slachtoffers tot uitdrukking brachten. Onder het mom van het bestrijden van antisemitisme zijn mensen het doelwit die publiekelijk hun naam en lichaam geven tegen de voortzetting van apartheid, bezetting en genocide. Joden zijn hier ook niet veilig voor, want zij spreken zich massaal uit in de zogenaamde Westerse wereld en verwerpen de misdaden die dagelijks in hun naam worden gepleegd. Ook zij worden gearresteerd, gestraft, monddood gemaakt en in diskrediet gebracht. De Duitse staat bijvoorbeeld, die zo gebukt gaat onder zijn historische verantwoordelijkheid voor de Holocaust, durft opnieuw Joodse organisaties het recht te ontnemen om in het openbaar te handelen, om te bepalen wat Joden wel en niet mogen doen. Deze keer mogen ze niet oproepen tot vrede en tot gelijk respect voor het leven van Palestijnse mannen, vrouwen en kinderen. Tegelijkertijd stuurt Slovenië mensen terug die vluchten uit de Russische Federatie om te ontsnappen aan de dienstplicht, ook al is hun vlucht een directe uiting van hun niet-deelname aan de oorlog, in dit geval tegen Oekraïne en, indirect, tegen de NAVO. Dit bewijst eens te meer dat het niet in het belang van de elites is om een einde te maken aan de oorlog en de voorwaarden ervan af te schaffen, maar om door te gaan met de voortdurende vernietiging en het geweld.

Ook in Slovenië worden dissidenten tegen de Sloveense steun aan de oorlog ondervraagd door de Sova, intimideert het ministerie van Binnenlandse Zaken, met de kennelijke steun van de regering, de bevolking op tragikomische wijze met de vermeende dreiging van een terroristische aanslag en voert het, in navolging van Italië, de politiecontrole aan de grenzen opnieuw in. De psychose die nooit echt is geëindigd en de oorlog tegen het terrorisme zijn dus als een spook uit het verleden teruggekeerd aan de grote deur, waarmee de maatschappelijke elites hun samenleving opnieuw aan de noodtoestand willen onderwerpen. Ook in Slovenië zijn we getuige van een krampachtige poging om beelden van de terroristische dreiging te fabriceren. Deze zouden lachwekkend zijn als ze niet eens te meer een onheilspellende getuigenis waren van de mate waarin de elites bereid zijn om wetten te negeren als dat nodig is om hun eigen belangen te bevredigen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Defensie, of de politie en het leger, werken hier eendrachtig samen. In de context van “geallieerde solidariteit” draagt het Sloveense leger in het NAVO-pact zijn steentje bij aan het mozaïek van de dodelijke oorlog tegen migranten op de Middellandse Zee, en de Sloveense politie aan de grenzen van het land. Tegelijkertijd misbruiken de autoriteiten de “nieuwe crisissituatie” om nieuwe, oude autoritaire regels op te leggen. Oorlog is inderdaad ook hier.

Oorlog, wapens, genocide, onderdrukking, niets van dit alles is onvermijdelijk. Net zoals kapitalisme niet onvermijdelijk en vanzelfsprekend is. Ze zijn allemaal in strijd met de belangen van de meerderheid van de wereldbevolking en leiden de wereld naar de ondergang. Daarom willen we geen stille toeschouwers zijn van genociden die voor het oog van de hele wereld worden gepleegd. Wij zijn ertegen om overheidsgeld uit te geven aan bewapening, oorlog, leger en politie en hun infrastructuur. We zullen pas vrede in de wereld bereiken als de voorwaarden die oorlog mogelijk maken voor eens en altijd worden afgeschaft. Wat we ook niet willen is kapitalistische vrede, die voor velen van ons ook een leven van ontbering, dagelijks geweld en uitbuiting betekent, en op veel plaatsen ook de voorbereiding op een nieuwe oorlog.

Concreet betekent het eisen van vrede vandaag de ontmanteling eisen van het apartheidsregime en de bezetting in Palestina/Israël, het einde van alle militaire interventies in Oekraïne, de ontmanteling van de militaire industrie en de ontmanteling van alle soorten militaire organisaties. Op lokaal niveau betekent dit onder andere de afwezigheid van oorlogspropaganda en een voortdurende strijd tegen nationalisme, patriarchaat en alle andere uitingen van het idee dat aan mensen verschillende niveaus van rechten kunnen worden toegekend.

Daarom sluiten wij ons aan bij het antimilitaristische protest in Tržič op 4 november 2023. In een regio die getekend is door de oorlog die honderd jaar geleden het einde van alle oorlogen betekende. Waar zelfs vandaag de dag sommige mensen de overwinning vieren en een discours opbouwen dat elke oorlog in de geschiedenis onvermijdelijk en logisch was. Waar nationalismen vandaag de dag voortleven. Wij staan aan de kant van andere ideeën: wij staan aan de kant van de afschaffing van grenzen, aan de kant van samenleven en samenwerken, aan de kant van een visie op een landschap waar in de toekomst vele talen gesproken kunnen worden, inclusief de talen die nieuw komen, en van het opbouwen van gemeenschappen die niet gebaseerd zouden zijn op relaties van uitbuiting.

STOP MILITARISERING!
TEGEN DE WAPENINDUSTRIE!
GEEN OORLOG, GEEF ONS VREDE!
STOP DE GENOCIDE IN GAZA!

Initiatief tegen militarisering

Vandaag organiseerde het ministerie van Defensie een voorliegsessie voor omwonenden van vliegbasis Leeuwarden over de consequenties in hun omgeving van hun onzalige uitbreidingsplannen. Voor ons een prachtige kans het perspectief te vergroten en te wijzen op de gevaren van de NAVO en verdere militarisering.

De uitbreidingsplannen van Defensie houden in dat er nog meer JSF’s moeten komen om nog meer CO2, fijnstof en herrie uit te stoten, en de 2e landingsbaan moet verlengd worden. Daarnaast moet er boven het Wad meer herrie gemaakt en moeten er meer bommen op Vlieland gegooid worden.

Dit zou allemaal nodig zijn voor de veiligheid. Maar meer wapens maken de wereld alleen maar onveiliger. En de huidige groei van het arsenaal van de NAVO (momenteel al goed voor 55% van de uitgaven aan wapens) is eigenlijk alleen maar op te vatten als het klaar maken voor nog meer oorlog. Elk nieuw militair project versterkt deze agressieve rol, in plaats van bij te dragen aan werkelijke veiligheid en vrede. De uitbreiding van de luchtbasis in Leeuwarden zorgt niet voor bescherming, maar is een stap naar meer militaire interventies en risicovolle confrontaties.

 

 

 

Natuurlijk is vrijwel niemand in de omgeving hier blij mee. Bij de mensen die kwamen om ‘geïnformeerd’ te worden, merkten we vooral een mengeling van woede en berusting. Woede over de enorm toegenomen herrie die de overgang van F16s naar F35, woede over de enorme vervuiling die dit alles met zich meebrengt. Een een zekere berusting dat “defensie toch doet wat ze wil”

Veel positieve reacties dus. In een aantal gesprekken waarbij we uit konden leggen dat de groei van het defensiebudget met meer dan 2 miljard ook het OV voor iedereen betaalbaar zou kunnen maken. Dat dit fascistenkabinet ervoor kiest onderwijs en cultuur kapot te bezuinigen, en ondertussen dat geld geeft aan de moordenaars hier en aan de grenzen.

Slechts een enkeling was het werkelijk met ons oneens. Ook de mevrouw die heel fel reageerde op de Palestijnse vlaggen in ons midden, was het direct met ons eens dat de beste stap nu is “stoppen met bombarderen, hulpdiensten toegang geven en gaan praten over herstelbetalingen voor Gaza. En dan was er nog de wat vreemde reactie van een man die claimde dat het in Rusland allemaal beter was. We vermoedden een cynicus, maar hij wilde het gesprek niet aan.

We kijken dus terug op een geslaagde demonstratie en kijken er naar uit samen plannen te maken om de boosheid om te zetten in echt verzet.

Alle vliegbases de wereld uit, te beginnen met Leeuwarden!!

Friesland for Palestine
Rood Leeuwarden
Strûnclub 058
XR Fryslan
Vliegop!

Kom met ons in actie tegen de geplande uitbreiding van de luchtbasis Leeuwarden.

We krijgen keer op keer te horen dat de NAVO er is om ons te verdedigen, maar de werkelijkheid is anders. In plaats van veiligheid te bieden, moedigt de NAVO juist oorlogen aan, vergroot ze onrust en gevaar en brengt het dichterbij.

De NAVO verdedigt geen gewone burgers; het dient de belangen van de wapen- olie- en andere industrie van het Westen, waardoor escalaties toenemen en conflicten wereldwijd uit de hand lopen. De legers van de NAVO vervuilen en vernietigen het milieu, de natuur en ieders toekomst.

Elk nieuw militair project versterkt deze agressieve rol, in plaats van bij te dragen aan werkelijke veiligheid en vrede. De uitbreiding van de luchtbasis in Leeuwarden zorgt niet voor bescherming, maar is een stap naar meer militaire interventies en risicovolle confrontaties.

De Nederlandse regering wil miljarden extra in het leger steken – geld dat weggehaald wordt bij onderwijs, cultuur, OV en sociale voorzieningen, maar daar hard voor nodig is.

En hiervoor moeten wij als bewoners van Friesland en Leeuwarden meer herrie en fijnstof verdragen? Hiervoor moet de leefbaarheid van de dorpen verder afgebroken worden?

We zeggen nee!

Nee! tegen de uitbreiding van de vliegbasis
Nee! tegen dit beleid dat de wereld onveiliger maakt
Nee! tegen de NAVO
Nee! tegen het militarisme

Doe mee en laat ook je stem horen! Geen uitbreiding van de luchtbasis in Leeuwarden en stop de militarisering van Nederland!

📅 Dinsdag 1 oktober vanaf 18:30
📍 Heliconweg 52, Leeuwarden

Tégen de NAVO
Vóór vrede en een vrij Palestina!

In de klimaatmars afgelopen zondag in Rotterdam liep ook een ‘Vredesblok’. Samen met Stop de Wapenhandel, Pax  en Kerk en Vrede hadden we hiertoe opgeroepen om de connectie tussen militarisme en de klimaatcrisis nog maar eens te onderstrepen.

Vanaf het podium hield Benjamin van Stop de Wapenhandel een prachtige speech die we graag delen. Verspreid deze verder en handel naar zijn oproep!

Benjamin:

Thomas Sankara zei al: ‘We moeten kiezen champagne voor enkelen, of water voor iedereen.’

De klimaatcrisis is een verdelingsvraagstuk.

De klimaatcrisis is een kapitalistisch probleem. Kapitalisme is gericht op altijd maar meer groei en consumptie.

Deze consumptie wordt mogelijk gemaakt door racisme en kolonialisme. Het stelen van grondstoffen en arbeid van de zogenaamde ‘Ander’ en het uitputten van de aarde. De rijkste 1% stoot net zoveel CO2 uit als de armste 50%.

Wij zijn het probleem.

Al honderden jaren plunderen wij landen over de hele wereld, dit heeft ons rijk gemaakt en dit doen wij nog steeds..

Er is niet veel veranderd. In naam zijn veel landen gedekoloniseerd, maar alle economische structuren zijn nog koloniaal. Het primaire doel van rijke landen en multinationals is het veiligstellen van onze welvaart en toegang tot energie en voedsel. Dat veiligstellen van grondstoffen kunnen Westerse landen en bedrijven doen door het militaire overwicht dat zij hebben.

De Navolanden spenderen samen meer dan 1100 miljard euro aan defensie. Dat is meer dan de helft van het wereldwijde totaal. In vergelijking, Rusland geeft ongeveer 60 miljard uit aan defensie. De taak van de militaire alliantie NAVO is niet enkel defensief, maar is ook gericht op controle over invloedssferen en grondstoffen.

Putin is een wrede imperialist. Maar zijn wij dit dan niet? Wie vormt nu eigenlijk een bedreiging voor wie? Stop de olichargen, in Rusland en hier.

Westerse krijgsmachten presenteren zichzelf graag als beschermers van vrede en veiligheid. En nu gebruiken de lobbyisten van de wapenindustrie de klimaatcrisis om meer geld binnen te halen om zogenaamd te vergroenen en klaar te zijn voor de toename in conflicten en vluchtelingen door de klimaatcrisis.

Maar het zijn juist onze krijgsmachten en wapenhandel die de ongelijkheid, migratie en conflict voeden. Wij zorgen voor ongelijkheid met oneerlijke handelsverdragen, juridische constructies en het steunen van corrupte lokale elites.

Westerse vredesmissies betekenen in de praktijk vaak het in stand houden van ongelijke machtsverhoudingen en het veiligstellen van fossiele grondstoffen. Daarnaast is de krijgsmacht zelf natuurlijk een enorme vervuiler met alle vliegtuigen, boten en zware voertuigen.

Overal ter wereld wordt geweld gebruikt tegen inheemse bevolkingen en worden hun leefgebieden aangevallen om westerse consumptie in stand te houden. Van Nigeria tot Brazilië en Mexico. Overal worden met Westerse wapens mensen mensen die opkomen voor hun rechten en de natuur vermoord.

Verzet in ons eigen land zal ook stuiten op verzet van de machthebbers. Klimaatactivisten worden gevolgd door de veiligheidsdiensten en de politie beschermt vervuilende bedrijven tijdens protesten en blokkeer acties.

Voor een rechtvaardige klimaattransitie is een nieuw economisch systeem nodig met gelijke machtsverhoudingen. Ik ben geschiedenisdocent en het gebeurt zelden dat de machthebbers hun macht zomaar opgeven. Ze zullen de politie en krijgsmacht inzetten om de status quo te beschermen in binnen- en buitenland.

Als we een eerlijke, democratische en duurzame wereld willen, is het van cruciaal belang dat we het militair-industrieel complex bestrijden. Enkel de wapenindustrie profiteert van het militariseren van de klimaatcrisis.

Het is geweldig dat er zoveel verschillende blokken zijn vandaag tijdens de demonstratie. Verschillende sociale bewegingen, waaronder de klimaatbeweging, de antiracisme beweging en de vredesbeweging kunnen vaker de samenwerking zoeken en elkaar versterken.

Het is daarbij belangrijk om te luisteren naar de activisten die wereldwijd dagelijks hun leven riskeren in hun strijd voor klimaatrechtvaardigheid.  Ze riskeren hun leven voor het klimaat en rechtvaardigheid en worden vaak gedood met westerse wapens.

Geweldig dat jullie hier allemaal zijn vandaag. Laten we ons blijven organiseren en in verzet komen.

Kom in verzet tegen de klimaatcrisis

Kom in verzet tegen subsidies aan vervuilende industrieën

Kom in verzet tegen subsidies aan de militaire industrie

Kom in verzet tegen militaire interventies

Kom in verzet tegen de oorlog tegen vluchtelingen

Kom in verzet tegen wapenleveranties aan corrupte en autoritaire leiders

Kom in verzet tegen koloniaal en kapitalistisch beleid

 

In de nacht van 2 op 3 juni 2015 gooiden twee Nederlandse F16-piloten bommen op een ISIS bomautofabriek in de Iraakse stad Hawija.

In die fabriek lag naar schatting 18.000 kilo TNT.  Deze werd door de Nederlandse aanval tot ontploffing gebracht. De explosie die volgde is onvoorstelbaar: 4,3 op de schaal van Richter, een krater van 11 meter diep en te voelen tot in Kirkuk, 50 kilometer verderop.

Zeker 85 burgers stierven door deze aanval

Verder raakten vele honderden mensen (zwaar)gewond.  Ook de materiële schade is ongelooflijk. In feite is de hele industriële wijk van de kaart geveegd. Het ziekenhuis van Hawija raakte zwaar beschadigd, net als 16 scholen en 6000 woonhuizen.*

Het gelieg en gedraai van de Nederlandse regering

begon vrijwel meteen en hield jaren aan:

• • Op 15 juni 2015 had de Amerikaanse commandant de minister van Defensie al laten weten dat de schatting van 70 burgerslachtoffers die rondging geloofwaardig was.
  • Op 30 juni 2015 beweerde minister van Defensie Hennis-Plasschaert dat “er geen sprake was geweest van Nederlandse betrokkenheid bij burgerslachtoffers door luchtaanvallen in Irak.”
  • Pas op 13 april 2018 erkent Defensie:  “Het is zeer waarschijnlijk dat bij
    deze aanval burgerslachtoffers zijn gevallen.”
  • En het is 4 november 2019 voordat minister van Defensie Bijleveld-Schouten toegeeft dat dat al op 15 juni 2015 aan hen gerapporteerd was.
  • Op 1 januari 2021 is een commissie ingesteld onder leiding van minister van Staat Winnie Sorgdrager die de Nederlandse wapeninzet op de ISIS-bommenfabriek in Hawija onderzoekt.
  • Tot op heden zijn er geen officiële excuses gemaakt door de Nederlandse regering aan de slachtoffers en gedupeerden van de aanval. Ook is er geen  (financiële) compensatie voor het leed en de schade uitgekeerd.

Vliegbasis Leeuwarden speelde een grote rol

“Het personeel van vliegbasis Leeuwarden, met ondersteuning van de collega’s op Volkel en Eindhoven, onderneemt actie om materieel en personeel gereed te maken voor vertrek naar een vliegbasis in het Midden-Oosten.” meldt de Militaire Spectator in 2016. Toenmalig burgemeester  van Leeuwarden Fred Crone zegt dat de Leeuwarder vliegbasis “hofleverancier” wordt van de missie.

Een monument voor Hawija

Vliegop! vindt het belangrijk dat we stilstaan bij de consequenties van het geweld dat vanaf Vliegbasis Leeuwarden wordt gepleegd.

Het erkennen van de slachtoffers van Hawija kostte Nederland ruim 4 jaar, laten we er voor zorgen dat ze niet meer vergeten worden.

Laten we een monument oprichten voor de slachtoffers van Hawija.

Laten we dit in Leeuwarden doen.

 

 

* (Bron: Onderzoek Vredesorganisatie PAX, Universiteit Utrecht en de Iraakse niet-gouvernementele organisatie Al-Ghad.)

 

 

 

 

[ Dit artikel door Dirk Kuiken verscheen op 7 juni in de Volkskrant ]

Defensie claimt al jaren dat het zorgt voor ‘vrede en veiligheid’. Maar door miljarden extra uit te geven aan straaljagers en ander oorlogstuig, versterken ‘we’ juist de grootste bedreiging voor ons bestaan: de klimaatcrisis.

Het kan momenteel niet op bij defensie. Gisteren (1 juni) werd door het kabinet bekendgemaakt dat de krijgsmacht voor 5 miljard euro nieuwe ‘toys for boys’ mag kopen: zes extra F-35-straaljagers, vier nieuwe Reapers; grote drones waarmee bommen gegooid kunnen worden (Reaper staat trouwens voor de ‘man met de zeis’), militaire helikopters en nog veel meer dodelijk wapentuig. Jammer genoeg wordt daarbij nergens de vraag gesteld wat de aanschaf van deze wapens betekent voor de klimaatcrisis.

Die vraag is beslist niet vergezocht, want uit onderzoek blijkt dat krijgsmachten wereldwijd verantwoordelijk zijn voor een behoorlijk percentage van de totale jaarlijkse CO2-uitstoot – vergelijkbaar met de uitstoot van een middelgroot land als Zweden – en dus flink bijdragen aan de opwarming van de aarde.

In Nederland is het leger zich wel degelijk bewust van de klimaatcrisis. Defensie heeft zichzelf tot doel gesteld om in 2030 20 procent minder fossiele brandstoffen te gebruiken en in 2050 70 procent. Om dat te bereiken worden er onder andere zonnepanelen op kazernes geplaatst.

Het mag duidelijk zijn dat deze doelstellingen én maatregelen veel te weinig zoden aan de dijk zetten. Om de meest rampzalige gevolgen van klimaatverandering te voorkomen, moet de CO2-uitstoot in 2050 nul zijn. Dit geldt uiteraard óók voor de krijgsmacht. Het is dan ook wrang om te constateren dat een deel van het extra geld voor defensie direct afkomstig is van bezuinigingen op klimaat- en stikstofbeleid.

De vraag dringt zich op hoe het kabinet en defensie de (eigen) klimaatdoelen denken te halen als men blijft investeren in uiterst vervuilend oorlogsmateriaal waarmee het leger nog vele jaren moet vliegen, rijden en varen. Zo is bijvoorbeeld bekend dat de nieuwe F-35 60 procent meer brandstof verbruikt dan de oude F-16, met veel meer CO2- en stikstofuitstoot als gevolg. Ter vergelijking: één volle tank van een F-35 (goed voor zo’n 2200 kilometer vliegen) staat gelijk aan het jaarlijkse gemiddelde verbruik van meer dan 15 (fossiele) auto’s.

Zolang defensie verantwoordelijk is voor het gebruik van gigantische hoeveelheden grondstoffen, materieel en brandstof bij de productie van wapens, tijdens oorlogen, missies en bij het oefenen daarvoor zorgt de krijgsmacht niet voor ‘vrede en veiligheid’. Integendeel; het leger draagt zo juist enorm bij aan het grootste gevaar dat ons op dit moment bedreigt: de opwarming van de aarde.

 Daar komt bij dat veel gewapende conflicten in de wereld nu al worden veroorzaakt door de gevolgen van de klimaatcrisis, zoals water- en voedseltekorten door extreme droogte, die verschillende continenten, landen en bevolkingsgroepen onevenredig hard treffen. Grote groepen mensen worden genoodzaakt hun woongebied te verlaten en elders een leefbare plek te zoeken, wat weer nieuwe conflicten en militair ingrijpen tot gevolg heeft, met verdere opwarming van de aarde als resultaat.

Het is een deprimerende vicieuze cirkel met maar één conclusie: iedere investering in het militaire apparaat draagt direct bij aan de vernietiging van de aarde, en meer specifiek ons eigen leefgebied.  Want zoals we inmiddels weten vormt de klimaatcrisis voor Nederland een buitengewoon groot veiligheidsrisico. Het zou zomaar kunnen dat binnen een paar generaties een aanzienlijk deel van Nederland door de temperatuurstijging onder water staat. Zullen buitenlandse militairen dan de Nederlandse klimaatvluchtelingen bij hun grenzen tegenhouden, zoals nu elders in Europa met vluchtelingen gebeurt?

Wie zich wérkelijk in wil zetten voor vrede, veiligheid en internationale stabiliteit dient zich daarom te richten op het tegengaan van klimaatverandering. Daarvoor zijn beslist geen wapens nodig, laat staan extra miljardeninvesteringen in de strijdkrachten. Het is trouwens ook maar de vraag of jongeren door de geplande loosverhoging voor soldaten voortaan wél heil zien in een carrière bij de krijgsmacht. Misschien dat ze liever “strijden” tegen de klimaatcrisis dan tegen jongeren uit andere landen?

Zou het niet veel logischer zijn precies het tegenovergestelde te doen? Het drastisch inkrimpen – of liever nog afschaffen – van het vervuilende militaire apparaat? Laten we wapentuig slopen en recyclen en soldaten omscholen. Warmtepompen installeren, zonnepanelen aanleggen, windmolens bouwen en bomen planten; er is werk genoeg dat echt bijdraagt aan vrede, veiligheid én een beter leefklimaat.

Dit artikel van Olivier Goessens  verscheen op 7 april 2022 op de website van de Partij van de Arbeid van België : Waarom militarisering een gevaar is voor democratie

Zonder democratisch debat en midden in een crisis waarbij mensen lijden onder de torenhoge prijzen, maken de Europese landen enorme sommen belastinggeld vrij om de militaire budgetten te verhogen. Die militarisering gaat gepaard met een ideologisch offensief om de geesten voor te bereiden op oorlog. Ondertussen staan grondrechten en democratische vrijheden onder druk.

De oorlog in Oekraïne heeft een groot effect op de begrotingsplannen van veel Europese landen. Overal worden reusachtige budgetten vrijgemaakt voor defensie. Geld dat niet kan gaan naar sociaal beleid of maatregelen tegen klimaatverandering. Na het redden van de banken en de coronapandemie gaan de Europese lidstaten zich op korte tijd een derde keer in de schulden steken, ditmaal om te militariseren.

‘Een nieuw tijdperk’ van Europese militarisering

Deze militariseringsgolf die Europa overspoelt, betekent een breuk met het verleden. Eerst en vooral in Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog maakten de geallieerden met Duitsland de afspraak dat het Duitse leger een bescheidener rol zou spelen en de Duitse industrie minder op het militaire zou focussen. Bepaalde beperkingen werden zelfs opgenomen in de grondwet van de Bondsrepubliek Duitsland.

De reden hiervoor was dat de militarisering van Duitsland twee keer tot een wereldoorlog had geleid. Duitsland investeert sindsdien naar verhouding minder in defensie dan bijvoorbeeld Frankrijk, het Duitse leger mag grondwettelijk niet zomaar tussenkomen in of wapens sturen naar andere landen, en meerdere Duitse militaire bedrijven schakelden over naar civiele productie.

Op twee weken tijd is 79 jaar geschiedenis omgedraaid. Op 27 februari kondigde de Duitse regering een eenmalige mega-injectie van 100 miljard euro in het leger aan. Niet alleen wapenfabrikant Rheinmetall staat te springen om daarvan te profiteren ook ThyssenKrupp, Siemens, Kraus-Maffei-Wegemann en andere Duitse bedrijven bekijken of ze niet (opnieuw) kunnen overschakelen naar militaire productie.

“Een nieuw tijdperk breekt aan”, zei de Duitse bondskanselier Olaf Scholz aan het Duitse parlement. Hij riep het parlement op om de nieuwe investeringspolitiek op te nemen in de Duitse grondwet. Bovenop de eenmalige investering, trekt Duitsland zijn defensiebudget structureel op naar 2% van het bruto binnenlands product. Dat is een oude eis van de Navo, waar Scholz’ voorganger Angela Merkel wijselijk nooit wou op ingaan. Een nieuw tijdperk, inderdaad.

Na de Duitse dijkbreuk volgden de anderen: Frankrijk, Polen, Litouwen, Denemarken, Zweden… België was Duitsland zelfs een paar weken voor en besliste eind januari al om zomaar even 14 miljard euro extra in defensie te pompen. Nota bene: op dat moment beweerden de regeringspartijen dat een btw-verlaging op energie met een kostenplaatje van 1,1 miljard euro “onbetaalbaar” zou zijn. Het Duitse voorbeeld indachtig zei minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) op 27 maart aan De Zondag: “We moeten opnieuw over extra middelen spreken. We hebben op korte termijn – dat betekent dit jaar – een extra enveloppe nodig om de meest dringende noden in te vullen.”

‘Het ligt niet aan het defensiebudget’

Maar is die militaire investeringsspurt echt nodig? Het beeld dat Europa niet opgewassen zou zijn tegen Rusland, is fout. Dat schreef ook journalist Gie Goris in een bijdrage in De Standaard: “Het zogezegde onvermogen van de Navo is niet het resultaat van een gebrek aan investeringen. Dit zijn de cijfers (2020): Rusland gaf dat jaar 61,7 miljard dollar uit aan defensie, de VS 750 miljard, het VK 59,2 miljard, Duitsland 52,8 miljard en Frankrijk 52,7 miljard. De vier grootste Navo-landen geven per jaar opgeteld ruim 900 miljard dollar uit aan defensie, tegenover 62 miljard in Rusland. Het ligt dus niet aan het defensiebudget. Misschien ligt het wel aan de obsessie met defensie, ten koste van vredesopbouw en vertrouwenwekkende maatregelen.” Een actieve vredespolitiek, waarbij de nadruk ligt op vreedzame ontwikkeling en defensie van het eigen territorium, zou inderdaad niet alleen goedkoper maar ook veiliger zijn.

Nog een belangrijke trendbreuk is dat de nieuwe Europese militarisering volledig onder de vleugels van de Navo en dus de Verenigde Staten valt. Het ‘Strategisch Kompas’ dat de Europese ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie op 21 maart gezamenlijk uitbrachten, stelt dat de Navo het zwaartepunt van de Europese defensie zal blijven.

Minister Dedonder antwoordde in hetzelfde interview in De Zondag op de vraag of ze voorstander is van een Europees leger: “Neen, we hebben al een commandocentrum: dat van de Navo. Deze oorlog bewijst dat de Navo en de EU perfect kunnen samenwerken.” Begrijpelijk dus dat zelfs Navo-havik Theo Francken (N-VA) deze PS-politica “graag begint te zien” zoals ze het zelf verwoordt.

Militarisering van de geesten

Die opvallende eensgezindheid tussen politieke aartsrivalen N-VA en PS is vandaag geen uitzondering in Europa. Alle traditionele en extreemrechtse partijen in de EU scharen zich voorlopig achter de roep tot militarisering. Het politieke establishment bereidt niet alleen zijn legers, maar ook de bevolking voor op een mogelijke oorlog. De oorlogsstemming is in de Europese parlementen gekropen: oude vijanden hullen zich eensgezind in de nationale vlag, terwijl kritische stemmen meedogenloos aangevallen worden. In Duitsland laten de Groenen, die in regering zitten, niet alleen hun laatste pacifistische idealen varen maar gaan ze zelfs akkoord met het langer openhouden van bruinkoolcentrales.

De militarisering van de samenleving is niet alleen een economische kwestie. Ze gaat ook gepaard met een ideologisch offensief, gedrenkt in wij-zij-denkbeelden. Het westerse establishment spreekt over een “aanslag op de beschaving” en een “oorlog tussen democratie en autocratie”. Men spreekt over “de barbarij en waanzin” van het ene kamp, tegenover de “weerstand, de moed, de solidariteit en zelfopoffering” van de andere kant. De taal is doordrenkt van oorlogsretoriek. Zo bereidt men ook de militarisering van de geesten voor. Net zoals we dat hebben gezien in de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog.

In elke oorlog is de waarheid het eerste slachtoffer. Westerse leiders die oorlogsmisdaden in Irak, Libië of Afghanistan hebben toegedekt, staan nu vooraan om Russische geweldplegingen met veel tamtam te veroordelen. Hun verontwaardiging voelt niet echt oprecht aan. De propaganda komt van twee kanten, van Rusland maar ook van het Westen. Sommige grote media spelen daar ook een rol in. In hun berichtgeving over Oekraïne wordt duidelijk kant gekozen: het is ‘wij’ tegen ‘zij’. Ze stellen Poetin voor als een nieuwe Hitler met wie onderhandelingen zijn uitgesloten en die alleen gestopt kan worden door totale vernietiging. Zo zweept men de geesten op voor verdere escalatie van het conflict. Er wordt een klimaat geschapen waarbinnen alle stemmen die vraagtekens plaatsen bij de westerse strategie ten aanzien van Oekraïne of de verhoogde militaire uitgaven, verdacht zijn.

Hysterie en heksenjacht

De anti-Russische hysterie neemt soms hallucinante proporties aan. Een orkest in Wales annuleerde de opvoering van een werk van Tsjaikovski. In Milaan werd een seminarie over Dostojewski geschrapt. De National Gallery in Londen veranderde zelfs de naam van een 19de-eeuws schilderij van ‘Russische danseressen’ naar ‘Oekraïense danseressen’. Sommige voorbeelden zijn minder onschuldig. Het tennistornooi van Wimbledon overweegt om de nummer twee van de wereld Danill Medvedev uit te sluiten om een Russische overwinning te vermijden. Een professor aan de universiteit van Praag zei dat hij geen les meer wou geven aan Russische studenten. In België kondigde Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts (N-VA) aan dat Russische uitwisselingstudenten niet meer welkom zijn. In de slipstream neemt het racisme tegen Russen in Europa toe. “In heel Europa worden mensen die op geen enkele manier betrokken zijn bij de oorlog, geviseerd en verwijderd van hun positie”, zegt Aleksandra Lewicki, een sociologe aan de universiteit van Sussex. “Er heerst een beeld van een duidelijke vijand. Russen van alle rangen en standen zijn het doelwit van racistische haatmisdrijven en denigrerende opmerkingen.”

Dat onschuldige Russische burgers verantwoordelijk worden gesteld voor de daden van hun regering, ligt in lijn van het sanctiebeleid van de Europese Unie dat de gewone werkende Russen meer treft dan de oligarchen. De politiek geeft hierin dus het slechte voorbeeld. Hetzelfde geldt voor de manier waarop kritische of dissidente stemmen worden verdacht gemaakt en zelfs het zwijgen opgelegd. In het Verenigd Koninkrijk werd oud-Labourleider Jeremy Corbyn door leden van de regeringspartij beschuldigd van ‘pro-Poetin’ te zijn, omdat hij vragen stelt bij sommige sancties en wapenleveringen. De roddelpers nam de beschuldigingen gretig over. Dat terwijl uitgerekend Corbyn degene was die twintig jaar geleden Poetins oorlog in Tsjetsjenië veroordeelde en toenmalig premier Tony Blair kritiek gaf omdat deze desondanks contacten met Poetin aanknoopte. En het was Corbyn die de huidige conservatieve regeringspartij bekritiseerde toen zij een fiscaal gunstregime voor Russische oligarchen invoerde.

Soortgelijke ongegronde verdachtmakingen tierden welig tegen allerlei linkse oppositiekrachten zoals de SP in Nederland, Jean-Luc Mélenchon in Frankrijk of de PVDA in België. In Portugal werden de lokalen van de Communistische Partij beklad.

De aanvallen bleven niet beperkt tot linkse politieke partijen. Ook de vredesbeweging kreeg klappen. In Groot-Brittannië werd de Stop The War Coalition door het slijk gehaald als “landverraders” en “vijfde colonne van Poetin”. In België probeerden twee kopstukken van de Vlaamse liberalen om hetzelfde van de pot gerukte ‘pro-Poetin’ label op de vzw Vrede te plakken en haar subsidies te ontnemen.

Zelfs kritische journalisten lopen gevaar. In Polen werd de Spaanse journalist Pablo Gonzalez gearresteerd door leden van de Poolse geheime dienst ABW. De Oost-Europaspecialist wordt beschuldigd van “acties gericht tegen de Poolse staat”. De arrestatie in Polen volgde op berichtgeving over discriminatie van niet-Europese vluchtelingen aan de Pools-Oekraïense grens. Zowel de Internationale als Europese Verenigingen van Journalisten (IFJ en EFJ) hebben zijn vrijlating gevraagd.

Democratie, een luxe in vredestijd?

Grote politieke koerswijzigingen met grote gevolgen voor de Europese bevolking worden ingezet in een klimaat van stemmingmakerij, zonder democratisch debat. Hebben de Duitse sociaaldemocratische en groene partijen de verkiezingen gewonnen met beloftes om massaal veel geld in het leger te pompen? Hadden de Vivaldi-partijen dat in hun programma’s staan? Men zegt dat we nu “in een andere wereld leven”. Maar wie bepaalt wat de prioriteiten zijn in die zogenaamde nieuwe wereld? Men zegt “à la guerre comme à la guerre”, maar de EU en Rusland zijn nog niet in oorlog en er zijn tal van scenario’s mogelijk om zo’n totale oorlog te vermijden. De oorlogstrom klinkt zo luid dat ze alle rationaliteit verstomt. Er zijn krachten wakker gemaakt die democratie als een luxe in vredestijd beschouwen.

We weten uit het verleden dat de oorlogsstemming vaak misbruikt wordt om verworven democratische vrijheden weer af te bouwen. Een berucht voorbeeld is hoe het recht op privacy werd uitgehold na de aanslagen in de VS en Europa. De eerste tekenen van een gelijkaardige evolutie zijn nu al zichtbaar. In Groot-Brittannië ligt een veiligheidswet op tafel die “ordeverstorende” betogingen verbiedt en kan leiden tot gevangenisstraffen voor wie eraan deelneemt. De vergelijking met Rusland is dan niet meer ver zoek. In Nederland kwamen de inlichtingendiensten een week na de Russische invasie in Oekraïne op de proppen met een wetsvoorstel om hun bevoegdheden gevoelig uit te breiden. Zo willen ze ‘kabelinterceptie’ – het op grote schaal tappen van internetverkeer – ongericht kunnen inzetten. Ook wil men geautomatiseerde data-analyse kunnen toepassen zonder controle van de toezichtscommissie. Het wetsvoorstel komt er dus op neer dat men eender wie op eender welk moment kan bespioneren, zonder enige motivering waarom die persoon verdacht zou zijn. Dat druist in tegen uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).

Nog een voorbeeld is de vrijheid van meningsuiting en informatievergaring. De Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) sprak zich uit tegen de beslissing van de Europese Commissie om twee Russische tv-zenders te verbieden. “Het is een onverstandige zet en hiermee verlaag je je tot het niveau van Rusland”, klonk hun kritiek. “Journalistieke vrijheid wordt het spannendst in oorlogstijd” en dus moeten we “juist in deze tijden strijden voor vrijheid van informatie”. Het feit is dat deze censuur een regelrechte schending is van artikel 11van het Handvest van Europese Grondrechten en artikel 5 van de Duitse grondwet. Le Monde Diplomatique merkte op dat Amerikaanse tv-zenders die ook leugens en propaganda verspreidden over de oorlog in Irak, nooit in aanmerking kwamen voor censuur.

Voor vrede in Oekraïne en democratie in Europa

Oorlog en democratie gaan niet samen, omdat de voordelen van oorlog zijn voorbehouden voor de elite terwijl het volk de miserie moet ondergaan. De heksenjacht richt zich niet toevallig vooral tegen linkse partijen en activisten, ook wanneer die zoals PVDA de invasie van Poetin in alle talen veroordelen. Er zit een strategische visie achter. De huidige Amerikaanse tactiek om de oorlog in Oekraïne zo lang mogelijk te rekken, zal voor een regelrechte verarming zorgen van de Europese bevolking. Als Rusland tegensancties neemt, dreigen miljoenen Europeanen letterlijk in de kou te zitten. En nogmaals: de budgetten voor oorlog ontnemen de overheid middelen voor klimaat- of sociaal beleid. Onvermijdelijk zal daardoor de ontevredenheid groeien. Door nu al de krachten zwart te maken die sociale onvrede kunnen vertalen in politiek verzet, hoopt men al te grote weerstand te vermijden.

Daarom is het in het belang van de overgrote meerderheid van de mensen in Europa om de oorlogshysterie, de ondemocratische beslissingen en de heksenjacht op pro-vredekrachten te veroordelen. Het is alvast bemoedigend dat de vakbonden op zondag 27 maart meeliepen in de vredesbetoging in Brussel. Om de gevaren van militarisering tegen te houden, moeten linkse partijen, vakbonden, activisten, jongeren en zoveel mogelijk burgers op twee nagels blijven kloppen: vrede in Oekraïne; en democratie in België en Europa.

Geen wapenleveringen en geen escalatiepolitiek, maar vredesgesprekken en steun voor alle slachtoffers van de oorlog.

Geen sancties die de Russische en Europese burgers treffen, maar gerichte acties tegen oligarchen.

Geen hysterie en racisme jegens al wat Russisch is, maar solidariteit met alle volkeren, tegen alle onderdrukkers.

Geen verdachtmakingen van alle sociale of kritische stemmen, maar een open democratisch debat.

Geen beperking van onze vrijheden, maar verdediging van het recht om een ander beleid te wensen.

Geen nieuw tijdperk van militarisering, maar een nieuw tijdperk van vreedzame ontwikkeling.

Militarisering: een spel van weinig winnaars en veel verliezers

Wat de pleitbezorgers voor nog meer bewapening er niet bij vertellen, is dat militarisering een spel is van enkele winnaars en vele verliezers. De winnaars zijn de ontvangers van de verhoogde uitgaven: het militair-industrieel complex dat opnieuw miljarden belastinggeld krijgt toegestopt om wapens, munitie en oorlogsmaterieel te produceren.

De Amerikaanse multinationals hebben daarbij een voorsprong: de vijf grootste wapenfabrikanten ter wereld komen alle vijf uit de Verenigde Staten. Zij staan klaar om aan de hogere vraag te voldoen. Amper één uur nadat het Duitse parlement een mega-injectie van 100 miljard euro in defensie had goedgekeurd, bracht ’s werelds grootste militaire bedrijf Lockheed Martin een ‘projectplan’ uit met voorstellen om al dat geld te besteden. Lockheed Martin sloot ook al direct een miljardencontract af met de Duitse overheid om F-35-gevechtsvliegtuigen te bouwen. De Europese bedrijven geven zich echter niet zomaar gewonnen. Het Duitse Rheinmetall en het Franse Dassault dingen ook naar een deel van het Duitse mega-budget. En onder andere Airbus en ThyssenKrupp gaven al aan dat ze bereid zijn om een deel van hun civiele productie om te schakelen naar militaire productie.

Dat de verliezers talrijker zijn, is een kwestie van wiskunde. Elke euro die naar wapens gaat, kan niet naar andere beleidsdomeinen gaan. De Europese lidstaten gaan zich opnieuw in de schulden steken, dit keer niet enkel voor eenmalige grote uitgaven maar ook voor structurele budgetverhogingen. We weten dat men de rekening uiteindelijk aan de belastingbetaler zal willen presenteren. Heel waarschijnlijk zal de Europese Commissie binnenkort besparingen in sociale programma’s voorstellen. En dat op een moment dat de Europese bevolking dreigt te verarmen door de inflatie en de economische sancties die de EU tegen Rusland neemt. Bovendien zullen de klimaatambities wellicht herzien moeten worden, wat wil zeggen dat er nog veel meer klimaatrampen zullen volgen. En dat allemaal voor de bewapening tegen een potentiële vijand die nochtans een veel kleiner leger heeft …

vrijdag 8 april 2022

Vandaag, 8 april, hebben een elftal actievoerders(*) een dikke vier uur lang de poort geblokkeerd van de Vliegbasis Leeuwarden, een militaire luchtmachtbasis.(1) De timing was gepast en wrang. het verloop was deels schokkend. En de NOS deed waar ze goed in is. De NOS deed er het zwijgen toe.

Gepast: het was de laatste dag van een twee weken durende militaire oefening. Zo’n oefening is oorlogsvoorbereiding. Zo’n oefening is lawaai. En zo’n oefening is vervuiling, klimaatbederf. Weg ermee, en om dat te onderstrepen: blokkeren die handel. Wrang: het is oorlog, we zijn allemaal vreselijk boos op Poetin en zijn koloniale – gelukkig niet erg succesvolle – veroveringsoorlog in Oekraïne. Voor veel mensen vertaalt die boosheid zich in vrijwel kritiekloze steun aan de NAVO, aan militaire support richting Oekraïne en dergelijke. Psychologisch begrijpelijk, die houding, onder de druk van media, beeldvorming en propaganda. Principieel en politiek verkeerd, maar wel een feit om rekening mee te houden. Op zo’n moment is het blokkeren van een militaire basis van een NAVO-staat een gevoelig iets.

Mede daarom heb ik voor deze blokkadeactie een enorme waardering. Ze zijn niet geweken voor een dreigende vijandige publieke opinie. Ze trotseerden de hoon en de intimidatie. Ze staken hun nek uit en deden wat ze nodig vonden: een statement maken, en daadwerkelijk de poort urenlang blokkeren, waarbij ze zich met lock-ons vastgeketend hadden aan elkaar. Dat is geen gemakkelijk potje zitten voor de poort: je bewegingsvrijheid is ernstig beperkt, je zit op de koude grond, daadwerkelijk de boel te versperren met elkaar. Petje af voor de volharding en het incasseringsvermogen van deze dappere mensen!

En ze liepen ook nog andere risico’s! Dit had in arrestaties kunnen uitmonden, als de politie er genoeg van had gekregen. Actievoerders kozen er zelf voor om er na vier uur een punt achter te zetten.(2) Ze hadden flinke media-aandacht gehad, in die zin was het doel bereikt. Geen arrestaties dus, geen pijnlijke politieprocedures om mensen uit de lock-ons te krijgen, geen rechtstreeks politiegeweld. Het is weer eens wat anders.

Maar er was nog ander gevaar. Een automobilist reed, over het trottoir en grasperk bij de blokkade, op demonstranten.(3) Die stonden voor de auto maar werden door die wagen teruggeduwd. En levensgevaarlijke situatie! Als een actievoerder zou zijn uitgegleden, zou de automobilist die persoon zware verwondingen hebben toegebracht met diens rijdende gevaarte. Doodeng om te zien, erg riskant om mee te maken. Dit was een terreurdaad tegen actievoerders. Dat de daad zonder slachtoffers bleef, doet daar niets aan af.

Intussen was er politie en marechaussee. Op beeldmateriaal is glashelder te zien hoe een agent van de Koninklijke Marechaussee toekeek en niets deed. Over de stoep rijden: sowieso een verkeersovertreding volgens hun eigen regeltjesboek; op mensen in rijden, op zijn minst het risico nemen dat iemand zwaar gewond raakt: duidelijk een misdrijf volgens alweer hun eigen wetten. De staatsdienaren, criminaliteitsbestrijders en ordehandhavers deden niets om dit te voorkomen, en ook niets om de overduidelijke dader – ‘verdachte’ is echt een verhullend eufemisme hier – tegen te houden of aan te houden.

Politie en marechaussee gaven dus, door niet in te grijpen, de automobilist groen licht bij het plegen van zijn terreurdaad. Dat maakt politie en marechaussee zelf medeplichtig aan die terreurdaad. De automobilist mocht doen wat de politie zelf niet actief deed: de blokkade aanvallen, geweld plegen tegen demonstranten. Er was dus wel degelijk politiegeweld vandaag. het was alleen uitbesteed, tijdelijk geprivatiseerd.

De vraag is dan ook niet zozeer waarom de politie niets deed tegen die automobilist: soort steunt immers soort, gezag en automobilist stonden onmiskenbaar aan de zelfde verkeerde kant. De vraag is eerder: wat gaan wij doen tegen de politie en de marechaussee? Tegen zo’n automobilist zijn een volgende keer kraaienpoten een goed idee, zoals ik al heb zien opperen. En ik zie ook niet waarom de voorruit van zo’n auto respect verdient. Maar wat doen we tegen die medeplichtige marechaussee en politie?

En nog iets. Ik heb aardig wat gezien in regionale media. Waar verslaglegging van plaatselijk nieuws hun werk is, daar hebben zij hun werk gedaan. Maar waar was de NOS? Misschien dat ze het kort vermeld hebben ergens. Maar het staat niet prominent, of zelfs maar vindbaar, op de NOS-website. Nu.nl idem, RTL Nieuws idem.

Het is ondenkbaar dat deze drie media niet in de loop van de dag op de hoogte zijn geraakt van het hierboven beschreven voorval. Dat ze het niet genoemd hebben, betekent dat ze het hebben verzwegen. Wie zwijgt stemt toe. Zo helpt onder meer de NOS mee om terreur tegen actievoerders te normaliseren. Wellicht dat we daar een volgende keer rekening mee kunnen houden, als we doelwitten voor een actie uitkiezen.

Noten

(*) Noot, aangebracht vlak na plaatsing: Hier stond heel even “vijftien”, maar dat klopt bij nader inzien niet.

1 Extinction Rebellion blokkeert hoofdingang vliegbasis’, Vliegop, 8 april 2022, https://vliegop.noblogs.org/post/2022/04/08/extinction-rebellion-blokkeert-hoofdingang-vliegbasis/

Asing Walthaus, ‘ Na dik vier uur einde demonstratie klimaatactivisten Extinction rebellion bbij vliegbasis leeuwarden’, Dagblad van het Noorden, 8 april 2022, https://dvhn.nl/groningen/Na-dik-vier-uur-einde-actie-bij-vliegbasis-Leeuwarden-27599159.html

‘Automobilist duwt actievoerders Extinction rebellion bij vliegbasis weg’, Omrop Fryslan, 8 april 2022, https://www.omropfryslan.nl/nieuws/1142817-automobilist-duwt-actievoerders-extinction-rebellion-bij-vliegbasis-weg

Peter Storm

Dit artikel verscheen eerder op Peters eigen website PeterStormt.nl

* Noot van Vliegop! bij het woord ‘Terreurdaad’

Peter heeft waarschijnlijk gelijk: dat het handelen van de bestuurder van de blauwe Volkswagen een ’terreurdaad’ was, een daad om de demonstranten angst in te boezemen zodat we onze actie (iig voor hem) zouden beëindigen.

Peter heeft ook om een andere reden gelijk met zijn woordkeuze. Het is in namelijk in lijn met wat een ambtenaar van gemeente Leeuwarden ons vertelde na het overleg met de commandant van de vliegbasis over de route van de stiltetocht. We moesten van het terrein van de vliegbasis afblijven, want:

“Als de basis geblokkeerd wordt, en de operationele capaciteit of taakuitvoering van Defensie in gevaar komt, dan wordt dat tegenwoordig al snel als terrorisme benoemd, dat kan in elk geval zo. Dat zullen we dus ook niet tolereren en dan zijn de initiatiefnemers wel echt de sjaak”

Niet voor niets bleven wij op de openbare weg. De bestuurder beging zijn daad echter op het terrein van de vliegbasis.

Toch zouden we zelf dit woord niet gebruiken. Niet omdat we niet woest zijn op die schoft achter het stuur. Niet omdat we geïntimideerd zijn door de gemeente Leeuwarden.

Maar omdat we beseffen waar de wapensystemen van de basis worden ingezet. Actueel is het bombardement op Hawija , waarbij geen 70, maar 85 burgerslachtoffers blijken te zijn gevallen. Dat soort geweld ervaren mensen elders op de wereld dankzij de mensen die op de vliegbasis hun werk doen. Zoals waarschijnlijk de bestuurder van die blauwe Volkswagen.

Dat zijn de echte terreurdaden die vanaf de vliegbasis begaan worden. Wat ons vrijdag is overkomen valt daarbij in het niet.